ptmai
“ Làng quê một bước càng ngao ngán,
Mấy kẻ tình
chung có thấu là? …”
Bà Huyện Thanh Quan
Mưa bắt đầu rơi lác đác, chấm lóm đóm như những cánh hoa vương vãi trên mặt đất dưới bầu
trời chiều nhiều mây sẫm đục và ướt lạnh, cuồn cuộn phủ kín dần xuống lưng
chừng sườn Trường Sơn phía tây của những ngày mới vào đông, báo hiệu một cơn
mưa nguồn sẽ tuôn nước dữ dội trong vài giờ sắp tới. Chỉ một đêm thôi,
nước lũ tràn về ngập trắng đồng ruộng và làng xóm từ bờ tây quốc lộ trải rộng
tới Hòa Kiến, Hòa Quang, Hòa Thắng và bao vây Hòa Trị
như một quần đảo, thấp
thoáng những mái nhà tranh đàng sau lũy tre xanh gục ngọn đong đưa theo từng
cơn gió giật phũ phàng giữa biển nước mênh mông…
Sau vụ gặt mùa tháng tám vừa xong,
lúa khô ráo được chứa vào bồ lớn trên gác, trong lẫm hay trên bộ ván gõ kê cao
giữa nhà để tránh bị ngập khi nước lụt vào nhà. Nông dân nghỉ ngơi để chuẩn bị
làm mùa tháng ba, cũng là lúc trời bắt đầu vào mùa mưa bão, gió bấc mưa phùn
ướt lạnh căm căm...
Có năm mưa bão tới sớm hơn, mưa
nhiều hơn, đến nỗi nhiều đám ruộng lúa vừa chín trễ bị ngã rạp, nước bắt đầu
ngập, dân quê vội vàng gặt chạy lụt trước khi bị hư hại. Không có được ngày
nắng ráo để phơi lúa vừa mới gặt xong, phải đổ banh tràn trên hiên nhà cho ráo,
sợ ủ lâu sẽ lên mộng, đến khi lúa được phơi khô, xay ra hạt gạo nát không còn
ngon cơm. Mây xám xịt nặng trĩu, giăng thật thấp, che khuất mặt trời, cảnh vật
sũng ướt tiêu điều, buồn tênh. Trời vừa tạnh rồi lại đổ mưa, lắm khi mưa rả rích triền miên,
mưa dầm dề, như trút nước, như “cầm chĩnh mà đổ,” rền vang giông gió.
Bão lũ đọa
đày dân quê tôi miền Trung đã nghèo còn thêm tơi tả. Thường thì không
tránh khỏi mưa bão lụt nặng vào khoảng 23 tháng mười âm lịch.
“… Gió bấc lạnh lùng thổi vào
mái rạ,
Làng tôi nghèo gió mưa tơi tả,
Trai gái trong làng vất vả ngược xuôi …” (Văn
Phụng)
Nhiều năm ngoài
thiên tai hàng chục trận mưa bão hung hăng và dữ dội, thổi đùa ngói bay tranh,
bung cửa sập nhà, cây cối tróc gốc bật rễ ngã đổ ngổn ngang, hoa màu tan hoang,
nước lũ từ thượng nguồn tràn về khủng khiếp; còn bị bồi thêm “nhân tai” do
“nhân tài” siêu “đỉnh cao trí tuệ” của chế độ “khẩn trương” xả lũ, , ngoài
những đập thủy điện “hoành tráng” sông Hinh, sông Ba Hạ, sông K’rông H’năng,
sông La Giêng .v.v…còn có thêm 5 đập thủy điện công suất nhỏ cùng một tỉnh. Khi
có mưa bão thì “nhà nước” phối hợp với thiên tai “đột xuất” cho các hồ thủy
điện đồng loạt xả lũ không loan báo, không tuân theo qui trình, ngày 4 và 5
tháng 11,2016, chỉ riêng đập thủy điện sông Ba hạ xả lũ với công suất 10,400
thước khối nước/giây làm người dân Tuy hòa trở tay không kịp! Họ xả lũ
mục đích
chỉ để bảo vệ đập, không phải bảo vệ dân, làm gia tăng cường độ cuồng thủy lưu
lũ tràn khủng khiếp, tạo nên “đại hồng thủy” ào ạt kinh hoàng cuốn trôi nhân
mạng, gia súc, nhà cửa, tài sản của dân nghèo khốn nạn ra biển. “Lũ chồng lũ,
người dân phải gồng mình chống “lũ kép”- thiên tai và nhân tai. bao
nhiêu công lao mà dân quê tôi dành dụm cả đời, không những bị “quản lý” cướp
bóc, bòn rút mà còn bị bão xoáy lũ tràn tàn phá xác xơ mất trắng hãi hùng chỉ
trong phút chốc... Những tai ương sờ sờ trước mắt, dân địa phương, dân trong
tỉnh đã thấy và biết đã phải hứng chịu, dân trên toàn quốc, trên khắp thế
giới đã ngậm ngùi xót thương cho dân Trung Việt.
Thêm vào đó, "chủ đầu tư thủy điện thiếu hiểu biết về vận hành hồ chứa. Trong khi đó, chính những người này trực tiếp quyết định phương án giữ hay xả nước.
Ấy vậy mà ông đoản tri khiếm thị Nguyễn
Bách Phúc nhân danh tiến sĩ, chủ tịch hội tư vấn khoa học công nghệ và quản lý
HASCON tại Sài gòn cho rằng “thiếu cơ sở khoa học để kết tội thủy điện,
thủy điện không sinh nước sao gây lụt được? "lũ chồng lũ” chỉ xảy ra
nếu hồ thủy điện bị vỡ. Nhưng hồ bị vỡ và gây ra thảm họa là các hồ của công
trình thủy điện lớn. Còn mấy cái hồ của các nhà máy thủy điện ở miền Trung
thuộc loại nhỏ, nếu có vỡ cũng chẳng gây ra thêm ảnh hưởng gì đáng kể! ... .lũ
lớn gây thiệt hại đâu phải do hồ thủy điện xả gây ra. …”